Hark! (Kerstmis in Schotland.)
Zaterdag voor Kerst is niet de slimste dag om per vliegtuig te vertrekken naar Aberdeen. Het toestel zou om 09.40 vertrekken en om 09.00 stonden wij nog in een kansloze rij geduldig ons toestel te missen. Er was geen doorkomen aan. Thuis al on-line ingecheckt en zelfs de instapkaarten mét stoelnummers uitgeprint. Alleen nog even de bagage droppen dachten wij en nog een paar duizend andere reislustigen. Toen we om 09.25 eindelijk aan de beurt waren belde de vriendelijke KLM dame nog wel met gate D46 of we nog mee konden. Zonder koffers kon het nog, zei ze vriendelijk, de bagage kan beslist niet meer mee. Mijn vrouw vond de gedachte aan Kerstmis in Noord-Schotland met een enkele spijkerbroek geen optie, dus lieten we het toestel gelaten gaan. We mochten op de wachtlijst voor het toestel van 15.40 uur. Vanaf dat moment zat het mee. De huurauto stond nog met de deur open en de sleutel erin op de parkeerplaats. Geen enkel probleem hier in Schotland had de verhuurder al gezegd! Zoiets roept direct al een goed Kerstgevoel op. Twee en half uur later reden we langs Inverness en nog een uur later bereikten we het gehucht Golspie, waar onze vrienden wonen. Het weerzien was net zo warm als de risotto met scallops. De volgende ochtend vergaapten wij ons vanuit het slaapkamerraam aan het panoramisch weidse uitzicht over de Noordzee en direct na het ontbijt gingen we de omgeving verkennen.
Jacob Hettinga had mij al eens verteld dat deze schitterende streek eígenlijk zijn échte thuis is. Hij voelt zich de helft van de tijd Schot, poetst zijn tanden met single malt en eet minstens driemaal per week het nationale gerecht: Haggis. Zonder een flinke scheut whisky erover is het gerecht overigens beslist niet te verteren! In de eerste de beste winkel in Inverness zocht ik vervolgens tussen alle uitgestalde tartans en Schotse naamschilden naar de MacHettinga’s, maar heb de naam niet aangetroffen. Vanaf de Noordzee loopt de Ness door Inverness, naar het beroemde Loch. Het monster heb ik niet gezien, wel zóveel zeehonden dat ik mij werkelijk afvraag wat Lenie het Hart daar boven in Groningen toch sneu loopt te doen.
Onze gastvrouw stelde voor dat we Kerstnacht het Carolzingen en de Nightwatch zouden bijwonen in de mooie kathedraal van Dornoch. Het zou om 23.00 uur beginnen, dus zaten wij om 22.30 uur mét het tekstboekje in de aanslag netjes aangekleed op de tweede rij. De prachtige kerk vulde zich gestaag met fraai uitgedoste Schotten. Eén op de vijftien mannen ging traditioneel gekleed in een soort smoking, maar dan met een kittig Schots rokje i.p.v. een pantalon. Toen de kerk om kwart voor elf helemaal vol was, bleef het publiek onveranderd binnenstromen door de drie gastvrije toegangsdeuren. Toen ook alle losse stoelen waren aangesleept namen de volgende vijftig kerkgangers plaats op het koude hardsteen in het altaar. Oók de mannen in de kille kilts. De koster vroeg ons vriendelijk op te staan en met een geroutineerde beweging trok hij het comfortabele kussen van onze bank en bezorgde het bij de luchtig geklede laatkomers. Normaal gesproken had ik bezwaar gemaakt; in de Kerstnacht natuurlijk niet. De dienst begon…
Begeleid door het prachtige orgel zongen we het ene mooie Kerstlied na het andere. Op de een of andere manier klinkt “Christ was born in Bethlehem” veel overtuigender dan “O Kindeke klein” of “Nu zijd wellekome,” al is dat natuurlijk ook prachtig. Ik verheugde mij op het liedje van de hark, toen om vijf minuten voor middernacht de kleine, vrouwelijke dominee drie coupletten “Silent Night” aankondigde. Ik nam me voor om de Schotten naast- en voor me eens te laten horen dat ik heus wel gepast zacht kan zingen, toen de koster alle lichten in de kathedraal uitdeed. Zonder de tekst bleek meezingen ineens een stuk lastiger, dus zongen wij de drie verzen maar in het Nederlands. Tijdens het laatste couplet luidden de kerkklokken Kerstmis in, waarbij het licht weer aanging. Iedereen wenste zijn directe naasten Merry Christmas en er ging een warm applaus op toen de kalende koster de preekstoel besteeg om de dominee met twee kussen te betrekken in de Kerstvreugde. Blozend kondigde ze eindelijk het “Hark, the herald angels sing!” aan. Het was een geweldige Kerstnachtdienst! Engelsen en Schotten hebben de naam, maar in werkelijkheid zijn wíj de harken van Europa! Happy Newyear!
dick (in Engeland “Nick”) leene
zie ook: